Σακχαρώδης Διαβήτης

14 Νοεμβρίου: Παγκόσμια ημέρα για το σακχαρώδη διαβήτη

 

Στην Ελλάδα, ο σακχαρώδης διαβήτης αφορά το 10.3% του πληθυσμού και παρατηρείται μία αυξανόμενη τάση.  Ο διαβήτης συσχετίζεται με την παχυσαρκία, την καθιστική ζωή και το μεταβολικό σύνδρομο. Μπορεί να προκαλέσει καρδιαγγειακά νοσήματα και βλάβες στα μικρότερα αγγεία του σώματος που οδηγούν σε προβλήματα όρασης, διαταραχές στη νεφρική λειτουργία και σοβαρά προβλήματα, λόγω ελλιπούς αιμάτωσης, στα άνω και κάτω άκρα.

Ο σακχαρώδης διαβήτης διακρίνεται κυρίως στο διαβήτη τύπου Ι («νεανικό διαβήτη»), το σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ και το σακχαρώδη διαβήτη κυήσεως που εμφανίζεται σε εγκύους γυναίκες. Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου ΙΙ μπορεί να κληρονομηθεί από συγγενικό άτομο αλλά είναι σαφώς το αποτέλεσμα ενός ανθυγιεινού τρόπου ζωής. Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μία μη αναστρέψιμη κατάσταση.

Το μεταβολικό σύνδρομο είναι μια προδιαβητική κατάσταση , που σε αντίθεση με το σακχαρώδη διαβήτη, είναι αναστρέψιμη. Το μεταβολικό σύνδρομο διαγιγνώσκεται, εφόσον παρουσιαστεί παχυσαρκία κεντρικού τύπου συνδυασμένη με τουλάχιστον δύο από τα παρακάτω κριτήρια: (1) Υπερτριγλυκεριδαιμία (2) Χαμηλά επίπεδα HDL χοληστερόλης (3) Υψηλή αρτηριακή πίεση (4) Υψηλά επίπεδα γλυκόζης νηστείας.

Ο ρόλος της παχυσαρκίας στην ανάπτυξη του μεταβολικού συνδρόμου είναι ιδιαίτερα σημαντικός. Η παχυσαρκία κεντρικού τύπου προδιαθέτει για ανάπτυξη ινσου­λινοαντοχής, δυσλιπιδαιμίας και αρτηριακής υπέρτασης και κατά συνέπεια επιβαρύνει όλα τα χαρακτηριστικά του μεταβολικού συνδρόμου. Όλα τα παραπάνω συμπτώματα-κριτήρια του μεταβολικού συνδρόμου βελτι­ώ­νο­νται με την απώλεια βάρους (τα πρώτα αποτελέσματα φαίνονται ήδη με την απώλεια του 5-10% του βάρους μας), με την υιοθέτηση του μεσογειακού τρόπου διατροφής και με τη σταδιακή αύξηση της σωματικής άσκησης σε 10, 20 και τελικά 30–45 λεπτά την ημέρα.

Σύμφωνα, λοιπόν, με τα σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα, μπορούμε να ανα­στρέ­ψουμε τους παράγοντες που οδηγούν στην εμφάνιση του μεταβολικού συν­δρό­μου και διαβήτη, βάζοντας ρεαλιστικούς στόχους, επιμηκύνοντας το χρο­νι­κό διάστημα του αδυνατίσματος και διαμορφώνοντας μία διατροφική στρατηγική που συμβαδίζει με τη Μεσογειακή διατροφή.

Στα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη διαταράσσεται ο μεταβολισμός των θρεπτικών συστατικών που προσλαμβάνονται με την τροφή. Ο πρωταρχικός μας, λοιπόν, στόχος κατά τη θεραπεία είναι να βοηθήσουμε να επανακτηθεί και να διατηρηθεί ο μεταβολικός έλεγχος. Για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο χρειάζεται: η κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή την οποία καθορίζει ο ιατρός, μία υγιεινή διατροφή που σχεδιάζεται από τον κλινικό διαιτολόγο, και τακτική φυσική δραστηριότητα.

Η διατροφή θα πρέπει να προστατεύει το καρδιαγγειακό σύστημα του διαβητικού, να στοχεύει στην επίτευξη φυσιολογικού σωματικού βάρους και να εκπαιδεύει τον ασθενή σε μία κατάλληλα κατανεμημένη κατανάλωση υδατανθράκων ημερησίως. Παλιότερα η διατροφική αγωγή για το διαβήτη απέκλειε σε μεγάλο βαθμό τους υδατάνθρακες από τα άτομα που έπασχαν από διαβήτη. Σήμερα γνωρίζουμε ότι όσοι πάσχουν από διαβήτη μπορούν να καταναλώνουν αυτά τα τρόφιμα αρκεί να τα κατανέμουν σε μικρά και συχνά γεύματα καθόλη τη διάρκεια της ημέρας. Έτσι λοιπόν το άτομο που πάσχει από διαβήτη μπορεί να απολαμβάνει ποικιλία τροφίμων αρκεί πρώτα να εκπαιδευθεί κατάλληλα από το διαιτολόγο για το πώς θα κατανείμει τα γεύματά του μέσα στην ημέρα. Με αυτόν τον τρόπο αποφεύγονται τα υπεργλυκαιμικά και υπογλυκαιμικά επεισόδια.

Η εκπαίδευση του διαβητικού είναι το πιο σημαντικό κομμάτι της αγωγής του διαβήτη. Εκπαίδευση σημαίνει ότι πρέπει να μάθει Ο ΙΔΙΟΣ να αντιμετωπίζει τη νέα κατάσταση. Όπως ήδη αναφέραμε η κατανομή των γευμάτων κατά τη διάρκεια της ημέρας είναι ουσιαστική. Συνήθως προβλέπονται 5-6 γεύματα (πρωινό, δεκατιανό, μεσημεριανό, απογευματινό, βραδινό και γεύμα προ του ύπνου). Στα πλαίσια του προγραμματισμού των γευμάτων πρέπει να επιλέγονται κατάλληλες και υγιεινές τροφές να προσλαμβάνεται η κατάλληλη ποσότητα τροφής και να ρυθμίζονται τα γεύματα στις υποδεικνυόμενες από τον ειδικό ώρες. Η εκπαίδευση θα πρέπει να γίνεται και στο άτομο αυτό της οικογενείας, το οποίο έχει αναλάβει το μαγείρεμα, ώστε τα τρόφιμα να προετοιμάζονται με τον ενδεδειγμένο υγιεινό τρόπο.